Een van de belangrijke thema’s binnen de RegioDeal is de achteruitgang van de leefbaarheid en vitaliteit in de dorpen en wijken in onze regio. Désirée Schmalschläger, burgemeester van de gemeente Leudal is samen met wethouder Jan Smits van de gemeente Roerdalen bestuurlijk trekker van de themalijn Leefbaarheid in de voorbereidingsfase. We stelden haar drie vragen over dit belangrijke thema voor Midden- Limburg.
Wat zijn de belangrijkste oorzaken voor de toenemende druk om de leefbaarheid en vitaliteit in onze dorpskernen en steden op peil te houden?
“De vitaliteit in kernen en wijken staat onder andere onder druk door demografische ontwikkelingen. Het aantal jongeren neemt af terwijl het aantal ouderen juist toeneemt. Hierdoor verandert ook de behoefte aan én beschikbaarheid van voorzieningen zoals scholen, detailhandel, zorg- en sportvoorzieningen, etc.
Door de afname van voorzieningen wordt onze regio vervolgens steeds minder aantrekkelijk voor jongeren en jonge gezinnen om hier te blijven of zich hier te vestigen. Hierdoor komt bijvoorbeeld het onderwijs en de arbeidsmarkt verder onder druk te staan. Deze negatieve spiraal moeten we doorbreken om de leefbaarheid te bevorderen.
Maar in deze themalijn gaat het niet alleen over de leefbaarheid in kernen en wijken. Ook de leefbaarheid in het buitengebied staat onder druk. Enerzijds door de impact op het landschap door de ruimteclaims op gebied van wonen, natuurontwikkeling, economie, verduurzamingsvraagstuk, etc. Anderzijds door de nabijheid van de twee landsgrenzen die ons buitengebied aantrekkelijk maken voor criminaliteit en ondermijning.”
Welke acties worden er genomen om de leefbaarheid in Midden-Limburg op peil te houden?
“Samen met inwoners, ondernemers en andere partijen werken we aan innovatieve oplossingen zodat voorzieningen weer beter gaan, en blijven, aansluiten bij de veranderende behoefte. Ook willen we onze inwoners en ondernemers beschermen en weerbaar maken tegen criminele activiteiten. Hiervoor willen we o.a. een toolbox tegen drugscriminaliteit en ondermijning aanreiken en zetten we pilots op voor toepassing en handhaving. Hiervoor zullen we ook met gerichte activiteiten de samenwerking over de landsgrens intensiveren en verbeteren.
Ook zetten wij vanuit een zogenaamd transitiehuis kennis, regie, ondersteuning en maatwerkaanpak in. Dit met het doel om de grote rijksopgaven en regionale opgaven op een duurzame manier in onze regio te integreren. Zo doen we nu én op lange termijn recht aan de identiteit en inrichting van ons landschap en onze inwoners en ondernemers.
Daarvoor stellen we een handvat op om ruimtelijke ontwikkelingen af te wegen en werken we een programma (met icoonprojecten) uit gericht op verbetering van de kwaliteit van het landschap.”
Hoe kan de regiodeal bijdragen aan de versterking en borging van de vitaliteit en leefbaarheid in onze regio?
De regiogemeenten kunnen dit niet alleen. Samenwerking is de sleutel. Alleen samen met alle regionale stakeholders (inwoners, ondernemers, natuurorganisaties, onderwijsinstellingen, overheden, etc.) kunnen we op een succesvolle manier de brede welvaart in Midden-Limburg stimuleren. De regiodeal is het vliegwiel dat de hiervoor nodig is. Het brengt tijd, geld en energie bijeen.